Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- Een ruw stenen uiterlijk van het type Tirools gebocheld (Tyrolienne Mamelonné).
- Origineel geverfd met een geelbruine grondverf. Mogelijks werden hier nog bijkomende camouflagekleuren op aan gebracht.
- Het schietgat zat verborgen achter een metalen valluik van 0.96m x 0.325m (BxH).
- De eigenlijke toegang naar het toegangssas toe, is origineel uitgewerkt als een toegangskuil uitgemetst in baksteen. In deze kuil was er volgens het originele bestek sprake van een metalen ladder van 1.30m maar deze is zeker vervangen geweest door een aantal stijgijzers.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Deze kuil kon aan de bovenzijde dichtgelegd worden met betonnen dallen.
- Tot waar je het ruwe uitzicht terugvindt, was hij vroeger ook vrij. De rest zat ingewerkt in het talud en verstoken achter grond.
- Dit bunkertje zat sterk ingewerkt in de kop van de helling waar hij zich bevindt.
- Het was zeker nooit de bedoeling de bunker te gaan accentueren of te laten opvallen in het landschap.
- Structuur.
- De bunker heeft een mitrailleurkamer en een sas.
- Opmerkingen.
- Het is een bunkertje in tweede linie op de eigenlijke voorlinie op de linker kant van Muntekouter tussen Mu3 (270 m) en Mu5 (100 m). Hij staat zowel in hoek opgesteld met Mu3 en Mu5 zodat ze met hun drieën een zeer groot gezichtsveld en vuurbereik hebben.
- De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Daarnaast was hij eveneens voorzien om een Browning FM30 mitrailleur te kunnen opstellen.
- Gezien het bunkertje tegen een onverharde wegel was gelegen die noordelijk de helling van Muntekouter nam, was er voor dit bunkertje geen sprake van tijdelijke of permanente erfdienstbaarheden. Het onteigende perceel was zowel voor gebruik van de bunker als de bouw ervan steeds bereikbaar.
- Voor de bouw van de bunker werd een domein onteigend van in totaal 2 are 13 ca. Dit lag omdat het onteigende perceeltje letterlijk op de overgang lag met een aanzienlijk niveauverschil in het landschap verspreid over 2 verschillende percelen, beiden eveneens eigendom van 2 verschillende eigenaars.
- Enerzijds was er het perceel Baaigem unieke sectie kadastraal perceel 12bis ter grootte van 1 are 18 ca. Dit was het perceel aan de voorzijde van de bunker en maakte op zich deel uit van een vrij klein origineel perceeltje landbouwgrond, eigendom van de kerkfabriek van Baaigem. De akte voor dit perceeltje werd pas voor akkoord getekend op 22 april 1936 voor de prijs van 800 BEF.
- Binnen deze beperkte akte was wel een clausule voorzien voor een jaarlijkse intrest van 4.5% op dit bedrag, wat in dit geval neerkwam op 38,25 BEF per jaar vanaf de datum van het tekenen van de akte.
- De overige 95 ca werden onteigend uit de Zuidoostelijke onderhoek van een groter perceel landbouwgrond gekadastreerd als Baaigem unieke sectie kadastraal perceel 10, onteigend. Dit was eigendom van de Heer Edmond Peters, landbouwer te Baaigem. De akte voor dit perceeltje werd verleden op 13 april 1935 voor de totaalprijs van 685 BEF. Hij ontving hier bijkomend jaarlijks een intrest op van 5% wat in zijn geval neerkwam op 34,25 BEF.
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
- Ondanks dat de onteigende percelen voor de bouw van de bunker ooit werden onteigend, in het toenmalige kadaster geen nieuwe kadasternummers of aparte indexen kregen toegekend, zijn deze heden op het huidige kadaster terug te vinden als kadastraal perceel 10b. Zo zal deze bunker met bijhorende grond, na dus ooit onteigend geweest te zijn, net zoals nog vermeld in de gekende lijst van te koop staande bunkers van TPG uit 1961, nog altijd officieel te koop staan.
- Wel is dit bunkertje ondertussen officieel in gebruik genomen binnen het Merelbeekse vleermuizenproject op Bruggenhoofd Gent (ondanks dat deze bunker wel degelijk op grondgebied Baaigem ligt...). Bij deze zou ik zeker dan ook willen vragen de rust in het bunkertje (zeker in de wintermaanden) te willen respecteren wegens de mogelijke aanwezigheid van vleermuizen.
- Het bunkertje draagt heden geen directe sporen van strijd.
- Enkel het schietgat is vrij, de eigenlijke toegangsdeur is nog steeds dichtgemetst en de toegangskuil ligt praktisch volledig tot boven vol met bladeren en grond.
- Aan de binnenkant is het bunkertje ook zeker nog vrij intact te noemen. Het grootste gedeelte van metaal werd er nooit uit weggehaald.
- Qua uitzicht en opbouw is het zeker een fraai en uniek gevalletje op de bunkerlinie. Ook heeft het bunkertje zeker een sfeervol uitzicht gezien er vlak voor de bunker een van ver herkenbaar, allicht nog origineel camouflageboompje heeft.
- Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject E terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 40.197,05 Bef gekost hebben.
- Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 40.447,05 Bef hebben gelegen.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Voorstudie van dit bunkertje op de voorlinie van Muntekouter. Dit bunkertje diende specifiek zeker ook dit wegeltje dat als een parallel op de Hundelgemse steenweg zou gebruikt kunnen worden, onder vuur te nemen.
Ook wel raar is dat men het bunkertje origineel had voorzien zonder oreillon.
|
|
|
Detail horende bij de voorstudie van dit bunkertje. |
|
|
Kadastrale schets horende bij de aktes opgesteld voor deze bunker. |
|
|
Terreinschets horende bij de originele plannen van de bunker.
Je merkt dus dat de grond letterlijk op de linker kant aansloot tot tegen het oreillon. Vanaf de rechter kant van het schietgat ging de bunker bijna volledog op het de bestaande heuvel in het terrein.
|
|
|
Grondplannetje van dit toch wel unieke eenkamersbunkertje.
Het toegangssas zou zoals hier getekend een deel treden in stijgijzers moeten hebben. Daarnaast zou hij onderaan nog een aantal treden in beton moeten hebben.
|
|
|
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Je merkt al zeer duidelijk het grote niveauverschil qua maaiveld vooraan en achteraan de bunker.
Als dit plannetje volledig klopt, zou er geen gebruik gemaakt zijn van stijgijzers maar een bevestigde metalen trap gevolgd door enkele betonnen treden.
Als de schets klopt met wat ooit werd gebouwd. Zou de toegangsput bovenaan ook nog eens afgesloten geweest zijn met een bijkomend metalen luik.
|
|
|
Doorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Zoals hier te zien zit de binnenruimte in de bunker zo goed als volledig onder het maaiveld. De stukjes die nog uit het talud uitstaken bovenaan zouden met grond worden aangehoogd. In praktijk is dit zeker niet zo uitgevoerd geweest op de linker zijkant. Deze wand is zo goed als volledig bezet geweest met het ruw Tirools uiterlijk wat er toch op wijst dat het zeker niet onder een talud van grond heeft verborgen gezeten.
|
|
|
Actuele kadasterschets anno 2015 waarop nog duidelijk het perceeltje en de bunker is aangeduid.
|
|
|
Detail van ditzelfde kadasterplan waaruit wel degelijk blijkt dat het perceeltje op zich een apart kadasternummer draagt. Dit laat vermoeden dat het heden nog altijd niet opnieuw zal verkocht zijn.
|
|
|
Linker zijkant van het bunkertje anno 1995. Het bunkertje zit aan zijn voorkant praktisch volledig verborgen onder een ondertussen serieus uit de kluiten gewassen camouflageboompje. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Het bunkertje als speeltuin voor kinderen anno 2000. (Foto: Collectie De Muntenaar) |
|
|
Luchtfoto Muntekouter anno 2006.
Mu4 ligt letterlijk centraal de foto. Daarnaast zijn hier nog Mu2, Mu3, Mu14, Mu19, Mu5, Mu6, Mu13, Mu7, Mu8 en Mu17 te zien. (Van links naar rechts opgesomd)
|
|
|
De twee in hoek opgestelde bunkers Mu4 (links) en Mu5 (rechts) |
|
|
De aan de voorkant sterk overgroeide bunker. Het wegeltje links was het belangrijkste onder vuur te houden doelwit uit de schietsector van dit bunkertje.
|
|
|
Mooi vooraanzicht in de winter van 2010. (Foto: Collectie Oswald Pauwels) |
|
|
Vooraanzicht en rechter zijkant. In praktijk heb ik al tijd de indruk dat de bunker minder in de heuvel zit ingewerkt dan hij origineel op plannen werd getekend. De Tiroolse camouflage laat dit ook vermoeden. |
|
|
Binnenzicht door het enige schietgat. Het bunkertje is aan de binnenkant vrij intact te noemen.
Doordat het bunkertje het grootste stuk van het jaar tussen de gewassen staat, leidt er wel toe dat hij wel vlot zal gebruikt worden door insecten zoals bv spinnen.
|
|
|
De linker zijkant die toch wel vrij hoog bekleed is met het ruwe uiterlijk. Dit duidt er op dat deze flank origineel ook niet in de grond heeft gestoken zoals origineel wel getekend.
Rechtsboven Mu5. Links nog Mu17.
|
|
|
Achterzijde van het bunkertje met een blik op het schootsveld. |
|
|
Zicht op kuil met stijgijzers om de eigenlijke toegangsdeur die nog dichtgemetst is, te bereiken. |
|
|
De rechter zijkant die wel degelijk dieper in het bestaande talud verwerkt zit. |
|
|
Detail van de toegangskuil. Deze was allicht in vredestijd afgesloten met een metalen plaat of betonnen dallen. Je ziet in elk geval zowel links als rechts de oplegranden. |
|
|
De eigenlijke toegang zit volledig verborgen onder de ondertussen met grond en bladeren gevulde toegangskuil. Je ziet wel nog het baksteen waarmee de bunker nog altijd volledig is afgesloten. |
|
|
In de bovenrand van de balk boven de toegang in de toegangskuil blijkt ook een nummer in gebijteld. Dit vindt men nog bij heel wat bunkers terug. Allicht is het te koppelen aan het opnieuw proberen verkopen van de bunkers vanaf de jaren '50 van vorige eeuw. Allicht heeft men ze toen gewoon genummerd en op nummer opnieuw proberen verkopen. Dit moet nummer 13X of 18X geweest zijn. |
|
|
Dit is voorlopig de enige foto van de binnenzijde van de bunker die ikzelf in mijn bezit heb. (Foto: Collectie Natuurpunt) |
|
|
De bunker maakt sinds enige jaren deel uit van het vleermuizenproject op Munte (alhoewel hij dus wel op Baaigem staat). Er werd dan ook in 2015 een bordje op bevestigd om duidelijk te maken dat het een vleermuisvriendelijk object is. Gelieve dan zeker ook in de winterperiode de mogelijks aanwezige vleermuizen niet proberen uit het winterslaap te halen. Probeer die momenten in elk geval de rust rondom en in de bunker te bewaren. De vleermuizen zullen u er dankbaar voor zijn. |
|
|
| |
|
